سبک زندگی‌تان را خودتان بسازید

عادت‌ها بخش اعظمی از زندگی ما هستند. عادت‌هایی که هر روز با آنها از خواب بیدار می‌شویم، زندگی می‌کنیم و با آنها به خواب ‏می‌رویم. عادت‌هایی که تمام جنبه‌های زندگی روزمره ما را، از خواب و خوراک و بهداشت گرفته تا آداب و رسوم، کار، بازی و ‏سرگرمی، وقت‌گذرانی، روابط اجتماعی، طرز تفکر، رفتار، احساسات و عواطف، در بر می‌گیرد. عادت‌های ما، طی سالیان، با تاثیراتی ‏که خانواده، اجتماع و فرهنگ بر ما گذاشته‌اند، شکل گرفته و به زندگی ما فرم و سبک خاصی بخشیده‌اند. در واقع، عادت‌ها ‏تشکیل‌دهنده سبک زندگی ما هستند. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سبک زندگی ترکیبی از الگوهای رفتاری و عادات فردی ‏در سراسر زندگی شامل تغذیه، تحرک بدنی، استرس، مصرف دخانیات و کیفیت خواب است که در پی اجتماعی شدن به وجود آمده ‏است.‏

قطعاً موافق هستید که تغییر عادت‌ها، یکی از سخت‌ترین تجربیاتی است که هر کس می‌تواند داشته باشد. بسیاری از ما، بارها تلاش ‏کرده‌ایم که عادت خاصی را به عادت‌های خود اضافه کنیم یا عادتی را ترک کنیم. به عنوان مثال، ممکن است سعی کرده باشیم ‏صبح‌ها زودتر از خواب بیدار شویم و دست کم روزی یک ساعت مطالعه داشته باشیم. جای دادن یک عادت جدید در میان ‏عادت‌های روزانه، کار بسیار سختی است. به همین دلیل بسیاری از افراد، تا آخر عمر با رفتارهای عادت‌شده‌شان زندگی می‌کنند. ‏

سبک زندگی هر کدام از ما، شیوه‌ای است که هر کدام از ما زندگی می‌کنیم و با عادت‌های روزانه ما تعریف می‌شوند. با توجه به این ‏که بسیاری از افراد، هیچ‌گاه رفتارهای عادت شده روزانه خود را تغییر نمی‌دهند، سبک زندگی بسیاری از افراد تا پایان عمر ثابت باقی ‏می‌ماند؛ امری که بسیار عمومیت دارد. به همین دلیل است که سبک زندگی معرف شخصیت افراد است؛ ما افراد مختلف را با توجه ‏به رفتارهای عادت‌شده روزانه شان مورد قضاوت قرار می‌دهیم. علاوه بر این، سبک زندگی به دلیل ثباتی که پیدا می‌کند، معرف ‏گروه‌ها و طبقات اجتماعی مختلف نیز هست. به عنوان مثال، هنرمندان با سبک خاصی از زندگی و رفتار شناخته می‌شوند و اگر فردی ‏بخواهد خودش را هنرمند نشان دهد، راحت‌ترین راه آن است که از آن دسته رفتارها تبعیت کند. به عبارت بهتر، الگوهای فرهنگی ما ‏نیز برآمده از عادت‌های ما هستند. ‏

با این وجود، بسیاری از عادت‌های ما اختیاری هستند. هر کدام از ما، در زمانی از زندگی‌مان، انجام رفتاری خاص را شروع کردیم و با ‏تکرار آن، آن را تبدیل به یک عادت و در نتیجه تبدیل به یکی از وجوه زندگی‌مان کردیم که معرف سبک زندگی ماست. این در حالی ‏است که زمانی که رفتارها به عادت تبدیل می‌شوند، به نظر می‌رسند که دیگر خارج از کنترل و غیرارادی هستند. تصمیم برای این که ‏سبک متفاوتی از لباس را بپوشیم، نوع متفاوتی فکر کنیم، نوع متفاوتی رفتار کنیم، بسیار دشوار و گاهاً غیرممکن است. اما اگر به یاد ‏بیاوریم که عادت‌های ما، به اختیار خودمان به عادت زندگی‌مان تبدیل شده‌اند، باور خواهیم کرد که می‌توانیم به اختیار خودمان، آنها ‏را تغییر دهیم؛ تغییری که ذره ذره رخ می‌دهد و می‌تواند سبک زندگی‌مان را دگرگون کند. تغییر کوچکی در یکی از عادت‌های روزانه، ‏تفاوت بسیاری در سبک زندگی ایجاد می‌کند. ‏

شاید از خود می‌پرسید، چرا باید بخواهیم سبک زندگی خود را تغییر دهیم؟ تغییر عادت‌ها چه فایده ای می‌تواند داشته باشند که به ‏خاطرش سختی تغییر عادات را به خود تحمیل کنیم؟ پزشکان حوزه سلامت پاسخ این سوال در این حقیقت می‌دانند که سبک ‏زندگی هر کدام از ما، نشان‌دهنده آن است که تا چه میزان در مسیر سلامتی قرار داریم. متخصصان به ما یادآور می‌شوند که رفتارهای ‏عادت‌گونه ما در طول روز، و به عبارت خلاصه سبک زندگی هر کدام از ما، تاثیر مستقیمی بر سلامت و کیفیت زندگی ما می‌گذارد. ‏

کمی به روزهای خود بنگریم. برای بسیاری از ما، محیطی که در آن زندگی می‌کنیم مملو از استرس، شلوغی و آلودگی است. بسیاری ‏از ما گویا نوار زندگی‌مان را روی دور تند قرار داده‌ایم و هر روز فشار بالایی را تحمل می‌کنیم تا بتوانیم به کارهای مختلفی رسیدگی ‏کنیم. در این بین، شاید فرصت کافی نداریم که به یاد بیاوریم غذایی که می‌خوریم، آرامشی که در خود حس نمی‌کنیم، ورزشی که ‏ممکن است برایش فرصتی نداشته باشیم، تفریحی که نمی‌توانیم برایش صرف زمان و هزینه کنیم، چقدر برای آن که سالم باشیم و از ‏زندگی خود لذت ببریم، از اهمیت برخوردارند. ما به طور عادت‌گونه، غرق در سبک زندگی‌ای می‌شویم که نه تنها برای سلامتی‌مان ‏مناسب نیست، بلکه در بسیاری از مواقع آن را خوشایند و لذت‌بخش نیز نمی‌دانیم. ‏

اگر بدانیم که سبک زندگی‌ای که پیش گرفتیم و عادت‌هایی که زندگی‌مان را آغشته کرده‌اند، تا چه اندازه با سلامتی ما مرتبط است، ‏می‌توانیم دریابیم که «سبک زندگی سالم» تا چه اندازه‌ می‌تواند منبعی ارزشمندی برای بهبود کیفیت زندگی و ارتقای سلامت ‏جسمی، روانی و اجتماعی باشد. بله! سلامت جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی، همگی به سبک زندگی ما وابسته هستند. ‏همه ما نیاز داریم که هم بدن سالمی داشته باشیم، هم روان سالمی که بتواند شادی، آرامش و مثبت‌اندیشی را به زندگی‌مان دعوت ‏کند و هم بتوانیم به لحاظ اجتماعی روابط موثری با دیگران داشته باشیم و از زندگی و ارتباط روزانه با خانواده، دوستان، همسایگان، ‏همکاران و حتی غریبه‌ها لذت ببریم. به عبارت خلاصه، سبک زندگی سالم، می‌تواند ما را در شرایطی قرار دهد که از زندگی‌مان هم ‏لذت بیشتری ببریم و هم بهره بیشتر! هیچ کدام از ما دوست نداریم هر روز استراس فراوانی تحمل کنیم، از دردهای مختلف در ‏بدن‌مان رنج بکشیم، با دیگران به خاطر مسائل ریز و درشت دعوا و نزاع داشته باشیم و خلاصه به صورت روزانه تنش‌های بسیاری را ‏تحمل کنیم. تلاش ما برای این که بتوانیم سبک زندگی خود را به «سبک زندگی سالم» تغییر دهیم، می‌تواند کمک کند تا مانع ‏بسیاری از این مسائل شویم و حتی اگر محیط پیرامون‌مان مشکلاتی را بر ما تحمیل کرد، بتوانیم آثار و تبعات آن را بر زندگی‌مان ‏کاهش دهیم. برای شروع، تنها یک تغییر کوچک کافی است.