آیا استویا در بارداری بی‌خطر است؟

در دوره بارداری توجه به تغذیه، سبک زندگی و مصرف مکمل‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از این موضوعات مورد بحث، استفاده از استویا در بارداری است. با افزایش روز افزون نگرانی درباره مصرف قندهای فرآوری‌شده و تأثیر آن بر دیابت بارداری و سایر مشکلات، بسیاری از افراد شیرین‌کننده‌های طبیعی و کم‌کالری مانند استویا را انتخاب می‌کنند. در حالی که مادران باردار در پیچ و خم انتخاب رژیم غذایی خود هستند، این سوال مطرح می شود که آیا استویا در بارداری بی‌خطر است؟ در این مقاله در فودلی به بررسی علمی و جامع این موضوع خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.

استویا چیست و چه فوایدی دارد؟

استویا یک گیاه با برگ های سبز و شیرین بومی آمریکای جنوبی است که برای بومیان آمریکا به‌عنوان شیرین‌کننده طبیعی کاربرد داشته است. برگ‌های این گیاه ترکیباتی به نام استویول گلیکوزید را دارا هستند که قدرت شیرین‌کنندگی تا ۳۰۰ برابر بیشتر از شکر را دارد، در حالی که برخلاف شکر هیچ کالری‌ای ندارند. استویا در قالب پودر، قرص یا مایع در بازار وجود دارد، اگر می‌خواهید با انواع شکل‌های استویا و کاربرد‌هایشان آشنا شوید مقاله زیر را از دست ندهید.

استویا چه مزایایی دارد؟

به طور خلاصه مزایای استویا را برای شما نام برده‌ایم.

• بدون کالری
• عدم افزایش سطح قند خون
• تاثیر مثبت در کاهش فشار خون
• کاهش حساسیت انسولینی
• جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها
• کاهنده اشتها و ولع به شیرینی‌جات

حتما بخوانید: استویا چیست؟ هر آنچه که باید درباره این شیرین کننده طبیعی بدانید

آیا استویا برای دوران بارداری بی‌خطر است؟

استویا به دلیل داشتن کالری صفر و عدم تأثیر بر سطح گلوکز در خون، به عنوان یک شیرین‌کننده مطلوب در دوران بارداری به خصوص برای زنان مبتلا به دیابت مورد توجه قرار گرفته است.

تحقیقات نشان می‌دهند که این شیرین‌کننده طبیعی استویا نه تنها امن است، بلکه می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی نیز داشته باشد. به طور کلی مطالعات انسانی نشان داده‌اند که مصرف استویا در بارداری در حد اعتدال و طبق دستورالعمل‌های مصرف، بدون خطر است و تأثیر منفی بر سلامت مادر و جنین ندارد. اما بالاتر از حد متعادل می‌تواند مضر نیز باشد، برخی مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان داده‌اند که مصرف بی‌رویه و بسیار بالای استویا می‌تواند تأثیرات منفی بر رشد جنین داشته باشد. به خاطر داشته باشید که سازمان بهداشت جهانی (WHO) حد بالای روزانه ۴ میلی گرم استویا به ازای هر کیلوگرم وزن بدن را برای هر کسی توصیه می‌نماید.

طبق تحقیقات استویا در بارداری در مقدار متعادل ایمن است.

مطالعات علمی درباره تاثیر استویا در بارداری

چندین مطالعه در مورد بی خطر بودن مصرف استویا در بارداری وجود دارد. مطالعات حیوانی بر روی موش‌ها در دو سال متوالی 2010 و 2011 کمترین تأثیر را بر تولید مثل و رشد نشان می‌داد. همچنین یک بررسی ادبیات در سال 2016 به این نتیجه رسید که هیچ شواهد محکمی از خطرات در دوران بارداری یا شیردهی در سطوح دریافتی معمولی و متعادل انسان وجود ندارد. مطالعات بالینی استویا را در حد متعادل برای زنان مبتلا به دیابت بارداری بی خطر گزارش کرده اند، زیرا به مدیریت سطح گلوکز خون کمک می کند. به طور کلی، اکثر گروه های بهداشتی عمده عصاره استویا را بر اساس داده های موجود به عنوان ایمن می شناسند.

استویا باعث کاهش ولع و اشتها به شیرینی می‌شود.

همچنین طبق بررسی‌های انجام شده توسط FDA، برخی از ترکیبات تصفیه‌شده استویا مانند Rebaudioside A به عنوان GRAS (به‌طور کلی بی‌خطر شناخته شده) تأیید شده‌اند. با این حال، برگ خام و تصفیه نشده آن هنوز مورد تایید قرار نگرفته است.

حتما بخوانید: ۱۰ مزیت استویا شگفت انگیز استویا برای سلامتی و تناسب اندام!

فواید استویا در دوران بارداری

یکی از بزرگترین مزایای استویا در بارداری این است که به افرادی که دیابت نوع ۲ دارند یا کسانی که در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری در دوران بارداری هستند این امکان را می‌دهد که از طعم شیرینی لذت ببرند و نگران مضر بودن نباشند زیرا استویا تاثیری بر قند خون افراد ندارد. در واقع، گروه های بهداشتی پیشرو مانند آکادمی تغذیه و رژیم غذایی و انجمن دیابت آمریکا از استفاده ایمن از شیرین کننده های کم کالری در دوران بارداری حمایت می‌نمایند.

استویا یک گزینه مناسب برای زنان باردار مبتلا به دیابت است.

یکی از محققان می‌گوید: یکی از مزایای استویا این است که می‌تواند توسط دیابتی‌ها بدون افزایش بار کربوهیدرات‌ها استفاده شود و در نتیجه سطح گلوکز خون را افزایش نمی‌دهد – که چه باردار و چه غیر باردار یکسان است.

مانند شکر سنتی، استویا در برابر حرارت و pH پایدار است، بنابراین می‌توان از آن در پخت و پز و پخت نیز استفاده کرد.

حتما بخوانید: استفاده از استویا به جای شکر در آشپزی و شیرینی پزی!

بنابراین نوشیدنی ها و دسرهای شیرین شده با استویا برای افراد مبتلا به دیابت مناسب هستند. بدن هیچ کالری از این شیرین کننده دریافت نمی کند زیرا بدن انسان گلیکوزیدهای شیرین را متابولیزه نمی کند و از آن عبور کرده و از بین می‌رود.

مقایسه استویا با سایر شیرین‌کننده‌ها در دوران بارداری

استویا برخلاف شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام، ساخارین و یا سوکرالوز، طبیعی است و همچنین کالری بسیار کمی دارد. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف در حد متعادل استویا در دوران بارداری خطری ندارد و باعث تأثیر منفی بر رشد جنین هم نمی‌شود.

برخی شیرین‌کننده‌ ها مانند ساخارین امکان عبور از جفت را دارند و ممکن است به جنین برسند، که این باعث ایجاد نگرانی‌هایی درباره تأثیرات بلندمدت آن‌ها شده است. همچنین، آسپارتام برای زنانی که دچار بیماری فنیل‌کتونوری (PKU) هستند، ممنوع است و مناسب نمی‌ باشد.
با این حال، مانند هر ماده خوراکی، توصیه می‌شود مصرف استویا در حد تعادل و تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود. در مجموع، استویا نسبت به دیگر شیرین‌کننده‌ها، گزینه‌ای ایمن‌تر در دوران بارداری محسوب می‌شود.

استویا به عنوان یک شیرین کننده در انواع نوشیدنی‌ها، غذا‌ها، سس‌ها و شیرینی ها قابل استفاده است.

عوارض استویا در بارداری

چند خطر بالقوه ناشی از مصرف بیش از حد استویا در بارداری گزارش شده است، هرچند به طور قطعی ثابت نشده است:

دوز بالا و کنترل نشده

دوزهای بیش از حد بالا می‌تواند بر رشد جنین یا لانه گزینی موفقیت آمیز تأثیر بگذارد. البته هنوز داده و مطالعات انسانی این موضوع را تایید نکرده است.

کیفیت برند

عصاره های با کیفیت پایین ممکن است حاوی ناخالصی باشند. پس بهتر است فقط از استویا با درجه دارویی و خالص شده باید در دوران بارداری استفاده کنید. پس حتما از فروشگا‌ه‌های معتبر شیرین کننده استویا را تهیه نمایید.

تداخل با دارو‌ها

تداخل با برخی داروها مانند داروهای دیابتی که معروف ترین آن‌ها متفورمین است ممکن است ایجاد شود به صورتی که هم استویا و هم دارو  سطح قند خون را باهم کاهش می‌دهند و می‌تواند باعث ایجاد شوک و کاهش شدید قند خون شود، بنابراین نظارت لازم است.

حساسیت و آلرژی

آلرژی یا عدم تحمل به استویا ممکن است رخ دهد که البته نادر است. در صورت بروز هرگونه واکنش مصرف را قطع کنید.

استویا می‌تواند برای زنان باردار عوارضی هم داشته باشد‌.

کاهش فشار خون

استویا همچنین می تواند مانند یک ادرارآور در کلیه ها عمل کند. در نتیجه، اگر آن را در دوزهای بالا مصرف کنید، که بیشتر از طعم دهنده یا شیرین کننده معمول غذا است، پس هنگام استفاده از استویا در بارداری در دوز بالا ممکن است دچار کم آبی یا کاهش فشار خون شوید. اما، بعید است که با استفاده معمولی این اتفاق بیفتد.

مشکلات گوارشی

برخی از افراد ممکن است معده به استویا حساس باشند و ممکن است گرفتگی، نفخ و حالت تهوع را تجربه کنند، اما این نادر است.

حتما بخوانید: مضرات استویا

کلام پایانی

با توجه به مطالعات موجود، استویا در مقدار متعادل در دوران بارداری بی‌خطر تلقی می‌شود. این شیرین‌کننده می‌تواند جایگزین ایده‌آلی برای قند و شیرین‌کننده‌های مصنوعی با خطرات احتمالی باشد، این شیرین کننده مخصوصا برای زنانی که به دنبال کنترل وزن یا قند خون هستند مناسب است.

با این حال، دوز مصرف و شرایط فردی حتما باید دقت شود، به طور کلی بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید. در صورت تمایل برای خرید شیرین کننده استویا می‌توانید به فروشگاه بین المللی و معتبر فودلی مراجعه نمایید. همانطور که می‌دانید کیفیت مناسب و اصل بودن محصول مورد استفاده در هنگام بارداری از مهم ترین نکاتی است که حتما باید رعایت شود، فودلی محصولاتی با کیفیت بالا از شرکت‌های معتبر اروپایی را برای شما فراهم کرده است تا با اطمینان خاطر محصولات مربوط به سلامتی خود را تهیه نمایید.

سوالات متداول

• آیا مصرف استویا در شیردهی هم مجاز است؟

بله، در مقادیر متعادل، استویا در دوران شیردهی نیز ایمن تلقی می‌شود، اما مانند بارداری، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.

• چه مقدار استویا در روز برای زنان باردار مجاز است؟

حد مجاز مصرف روزانه (ADI) استویا 4 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. یعنی برای فردی با وزن ۶۰ کیلوگرم، تا ۲۴۰ میلی‌گرم گلیکوزیدهای استویول در روز مجاز است.

• آیا استویا باعث افزایش قند خون می‌شود؟

خیر، استویا قند خون را افزایش نمی‌دهد و برای افراد مبتلا به دیابت مناسب است. همین ویژگی آن را گزینه‌ای مناسب برای دوران بارداری (به‌ویژه در دیابت بارداری) می‌سازد.